Bối cảnh Trưng_cầu_dân_ý_Newfoundland_năm_1948

Newfoundland là khu vực có người châu Âu định cư sớm nhất trong phạm vi Canada hiện nay, song cũng là khu vực cuối cùng giành được chính phủ đại nghị hoặc chính phủ trách nhiệm địa phương. Năm 1832, lãnh thổ được trao quyền lập chính phủ đại nghị địa phương theo hình thức một cơ quan dân cử địa phương gồm các công chức giám sát và một thống đốc.[1] Anh Quốc chỉ trao quyền thành lập chính phủ trách nhiệm, tức chính phủ chịu trách nhiệm trước người dân và các quan chức được bầu nắm giữ các chức vụ bộ trưởng, cho lãnh thổ vào năm 1855.[1]

Trong Hội nghị Charlottetown năm 1864 nhằm thảo luận về một liên minh giữa các thuộc địa Hàng hải của Anh tại Bắc Mỹ, Newfoundland không cử bất kỳ đại biểu nào tham dự. Cũng trong năm đó, Newfoundland tham dự Hội nghị Québec do John Alexander Macdonald kêu gọi nhằm thảo luận về một liên minh lớn hơn của các thuộc địa của Anh tại Bắc Mỹ. Hai đại biểu của Newfoundland là F. B. T. Carter và Ambrose Shea có hứng thú về một liên minh với Canada.[2] Tuy nhiên, quần chúng Newfoundland rất không hoan nghênh liên bang, và Newfoundland không cử đại diện đến Hội nghị London năm 1866, tức khi Chính phủ Anh Quốc thông qua Đạo luật Bắc Mỹ thuộc Anh. Năm 1869, Newfoundland tổ chức tổng tuyển cử, phe ủng hộ gia nhập liên minh thất bại.

Đến thập niên 1920 và 1930, Newfoundland có số nợ gần 40 triệu đô la Mỹ,[3] và đứng bên bờ vực phá sản kinh tế. Một ủy ban khuyến nghị rằng Newfoundland nên bỏ chính trị chính đảng[3] và do một Ủy ban chính phủ đặc biệt quản lý, ủy viên sẽ gồm ba người đến từ Newfoundland và ba người đến từ Anh Quốc.[3] Anh Quốc ủng hộ khuyến nghị này, chấp thuận nhận gánh nợ của Newfoundland. Ủy ban chính phủ này bắt đầu vào ngày 15 tháng 2 năm 1934, và quản lý lãnh thổ cho đến khi nó gia nhập Canada vào năm 1949.

Sự thịnh vượng trở lại khi người Mỹ được Anh Quốc mời đến lãnh thổ để đặt căn cứ quân sự trong giai đoạn 1941-45. Dự luật căn cứ Mỹ thành luật tại Newfoundland vào ngày 11 tháng 6 năm 1941.

Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, Anh Quốc giảm mạnh dự toán đối với Newfoundland, hy vọng lãnh thổ sẽ quyết định gia lập Liên bang Canada và kết thúc việc ủy ban cai trị.[4] Newfoundland ban đầu đề nghị Canada giúp khôi phục chính phủ trách nhiệm, song Canada đáp lại rằng họ không hứng thú với việc giúp đỡ Newfoundland về kinh tế trừ khi Newfoundland gia nhập Liên bang Canada.[4]

Mặc dù đề nghị liên minh chính trị đầy đủ với Hoa Kỳ bị người Newfoundland phản đối rộng rãi, song Anh Quốc và Canada đều lo ngại rằng một Newfoundland độc lập có thể cuối cùng sẽ mưu cầu sáp nhập với Hoa Kỳ, đặc biệt là nếu kinh tế lại xuất hiện khó khăn. Anh Quốc cảm thấy khó chịu trước viễn cảnh thuộc địa của họ trở thành một lãnh thổ thuộc sở hữu của Hoa Kỳ, và cũng lo ngại rằng tranh chấp biên giới cũ có thể bùng phát nếu Newfoundland gia nhập Hoa Kỳ. Chính phủ Canada mặc dù không có niềm tin rằng tiếp nhận Newfoundland sẽ hữu ích cho kinh tế Canada, song đó là một lựa chọn tốt hơn nhiều so với viễn cảnh quốc gia hầu như bị lãnh thổ Hoa Kỳ bao quanh.

Chính phủ Anh Quốc từ chối chấp thuận cho nhân dân Newfoundland bỏ phiếu về việc liên hiệp với Hoa Kỳ. Mặc dù Hoa Kỳ công nhận tầm quan trọng chiến lược của Newfoundland, song chính phủ của Tổng thống Harry S. Truman cũng nhận thức rằng họ cần sự hợp tác của Anh Quốc và Canada trong Chiến tranh Lạnh. Ngoài ra, những người Newfoundland ủng hộ sáp nhập với Hoa Kỳ kỳ vọng rằng họ sẽ được nhận vào Hoa Kỳ với địa vị một bang và chính phủ Truman biết rằng sẽ rất nan giải để Quốc hội thông qua điều này. Sau khi nhận được bảo đảm rằng chính phủ Canada sẽ tôn trọng các hợp đồng thuê căn cứ tại Newfoundland, Bộ Ngoại giao Mỹ quyết định không xem xét vấn đề.[5]

Liên quan

Trưng cầu dân ý độc lập Québec, 1995 Trưng cầu dân ý về quốc kỳ New Zealand, 2015–2016 Trưng cầu ý dân về chính thể Ý năm 1946 Trưng cầu dân ý về tư cách thành viên EU của Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland, 2016 Trưng cầu dân ý độc lập Scotland, 2014 Trưng cầu dân ý Krym 2014 Trưng Trắc Trưng cầu dân ý sửa đổi Hiến pháp Nga 2020 Trưng cầu dân ý miền Nam Việt Nam, 1955 Trưng cầu dân ý Quốc gia Việt Nam 1955

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Trưng_cầu_dân_ý_Newfoundland_năm_1948 http://www.collectionscanada.ca/confederation/0230... http://www.heritage.nf.ca/law/britain.html http://www.heritage.nf.ca/law/national.html http://www.heritage.nf.ca/law/ottawa.html http://www.heritage.nf.ca/law/referendums.html http://www.gov.nl.ca/publicat/royalcomm/section2.p... http://www.amazon.com/gp/reader/B005233WJG/ http://www2.marianopolis.edu/nfldhistory/FirstConf... http://www2.marianopolis.edu/nfldhistory/Newfoundl... http://www2.marianopolis.edu/nfldhistory/TheDevelo...